Przeskocz do treści

Kazanie na uroczystość Opieki św. Józefa. Kraków-Wesoła, 17 IV 1910 r. Fragm.

Żaden się na ziemi nie narodził, ... jako Józef,
który się człowiekiem narodził, księciem braci,
utwierdzeniem ludu, rządcą braci, umocnieniem narodu.
(por. Eccl 49, 16-17)

(...) Trzy zdania będą przedmiotem mojego przemówienia, mianowicie: św. Józef jest opiekunem Kościoła, św. Józef jest opiekunem chrześcijańskiej rodziny, św. Józef jest opiekunem każdego z nas z osobna. Niech on sam poda wam to do serca, aby, jak mówi Mszał rzymski, (...) pod opieką jego niewinnie i zawsze bezpiecznie płynęło nam życie.

Święty Józef opiekunem Kościoła

Z powodu nadzwyczajnej swej godności, jako Oblubieniec przeczystej Dziewicy i ojciec mniemany Zbawiciela świata, ma teraz powierzony sobie skarb największy ? Kościół Chrystusowy. Jak niegdyś opiekował się i wychowywał Jezusa, równocześnie będąc stróżem dziewictwa Matki Najświętszej, tak teraz opiekuje się tymi, których Jezus odkupił i których Maryja jest Matką. Jezus ma swoich braci, których kupił; Maryja ma swoje dzieci, które pod Krzyżem Syna duchowo porodziła; św. Józef ma swoich ?klientów?, których okrywa płaszczem swej opieki. Ci bracia, te dzieci, ci ?klienci?, to jedna wielka rodzina ? Kościół święty, nie tylko wojujący na ziemi, nie tylko królujący w niebie, lecz i cierpiący w czyśćcu. Stąd i święci w niebie i dusze zostające w czyśćcu, są pod opieką św. Józefa. ?Postawił go Bóg Panem domu swego i książęciem wszystkiej dzierżawy swojej?.

Przede wszystkim jednak opieka św. Józefa rozciąga się nad Kościołem wojującym, bo ten szczególnie potrzebuje pomocy. Kościół święty sam to odczuwa i po Matce Bożej największą cześć oddaje Jej przeczystemu Oblubieńcowi, uciekając się do niego w swoich uciskach. Szczególnie w ostatnich czasach, kiedy moce piekielne używają wszystkich sił, aby zniszczyć Kościół Boży, kiedy zabrano Ojcu Świętemu jego ziemskie królestwo. Kiedy zewsząd udręczeni byli kapłani i biskupi, wtedy to Pius IX, ulegając prośbom wiernych całego świata, ogłosił św. Józefa patronem i opiekunem całego Kościoła. Nie, jakoby św. Józef dopiero od Piusa IX był patronem Kościoła, ale on to przypomniał rzeczywiście światu, że jak niegdyś św. Patriarcha bronił życia Dzieciątka Jezus od Heroda, tak dziś broni Mistyczne Jego Ciało szarpane od herodów i szukane na zagładę. (...)

Możny opiekun rodzin

Opieka św. Józefa rozciąga się na rodziny chrześcijańskie. Przez nazwę rodzina rozumie tu przede wszystkim te osoby, które jak najbliżej łączą się między [sobą] przez związek krwi, a więc przede wszystkim rodziców i dzieci. W tym znaczeniu rodzina jest kolebką, z której rodzi się ludzkość.

Pan Bóg, stworzywszy Adama i Ewę, błogosławił im: Rośnijcie i rozmnażajcie się, i napełniajcie ziemię (por. Rdz 1, 28). To błogosławieństwo Boskie spoczywa ciągle nad rodziną. Grzech odłączył ludzi od Boga, zmieniały się ustroje państw i zanikały. Potop zniszczył wszelkie życie, rodzinę jednak Pan Bóg zachował, która rozmnożyła się i zapełniła ziemię (por. Rdz 7-8). Z łona rodziny wyrosły narody, ona jest najstarszą społecznością.

Rodzina w tym znaczeniu jest filarem państwa i Kościoła. Bo czym jest Kościół, jeśli nie zjednoczeniem chrześcijańskich rodzin pod wspólnym Ojcem, do otrzymania i osiągnięcia zbawienia wiecznego? Czym korzeń dla drzewa, czym źródło dla rzeki, tym rodzina dla Kościoła. Gdzie otrzymaliśmy pierwszy dach, który nas chronił, gdzie kolebkę, gdzie spożywaliśmy mannę, która nas żywiła, oko, które nas doglądało, rękę, która nam pomagała stawiać pierwsze kroki, skąd wzięliśmy tego ducha, który nas ożywia, serce, które boleć się nauczyło i radować? To wszystko mamy ze skarbnicy rodzinnej. Przy piersiach matki razem z mlekiem wyssaliśmy początki wiary, na kolanach ojca uczyliśmy się nie tylko pozdrawiać ojca, który nam dał ziemskie życie, ale uczyliśmy się czcić i kochać Ojca, który jest w niebie. Rodzina przeto, jak trafnie mówi wielki Augustyn, jest dla nas Kościołem prywatnym, gdzie kapłanami są rodzice, wiernymi dzieci.

Z tego, co powiedziałem, jakby naturalnie wypływa, że w takim gnieździe, z którego tyle płynie dobra, musi panować miłość. I rzeczywiście, jeśli gdzie na świecie jest miłość, to ona pierwsza w rodzinie ma swe ognisko. Gdzie jej szukać, jeśli jej tam nie ma? Wszakże w rodzinie, między ojcem a matką istnieje miłość, która dla swej piękności nazywa się sakramentem (por. Ef 5, 32), tam bije serce, które się nazywa sercem matki, tam też jest miłość między dziećmi, która się nazywa braterstwem. I z tych to przyczyn rodzina jest także domem pokoju i jedności. Dobry mąż, dobra matka, dobre dziecko najpiękniejsze, najradośniejsze chwile spędza nie w teatrze, nie w restauracji, ale w gronie rodzinnym. Tam i łzy stają [się] radosne, bo przez nie prześwieca tęcza wzajemnej miłości.

Taka powinna być każda rodzina chrześcijańska, ona ma być jakby obrazem Trójcy Świętej. Czy takie są wasze rodziny, czy tam panuje tyle dobra, ciepła, tyle miłości, pokoju, zgody? Czy przeciwnie, zamiast miłości - nienawiść, zamiast jedności - niezgoda, zamiast braterstwa - zawiść? Oszczędzam wam odpowiedzi. Powiem tylko, że jeśli chcecie, by rodziny wasze były prawdziwie domem Bożym, kościołem prywatnym [domowym], ogniskiem życia i miłości, muszą być wzorowane na świętej Rodzinie z Nazaretu. Innymi słowy, ojcem, głową, opiekunem waszych rodzin musi być św. Józef, tak jak był on w Nazarecie, i jest po dziś dzień w każdej chrześcijańskiej familii.

Jeśli chcecie się uczyć, jak pracować, cierpieć dla rodziny, jak o chleb codzienny się pocić, jeśli chcecie widzieć, jak szlachetne i czyste ma być współżycie małżonków, jaka miłość do dzieci, jaka nade wszystko miłość ku Bogu, weźcie Józefa za opiekuna, od niego nauczycie się tych cnót, które są ozdobą chrześcijańskich rodzin. To, czego was uczy św. Józef, nie są tylko słowa, ale czyny. Co sama natura przypisała ojcom rodziny, to św. Józef najsumienniej wypełnił. Był on bowiem w tym Bożym domu nazaretańskim, który był figurą waszych ognisk domowych, i stróżem, i obrońcą, i dostawcą i opiekunem. Obowiązki pojął i wypełnił jak prawdziwy ojciec, póki mu życia starczyło. Czuwał nad czystą Dziewicą i nad Jej Boskim Synem, z największą miłością i codzienną pilnością; dwojgiem rąk zarabiał na chleb codzienny i potem swoim go przyprawiał; z niebezpieczeństwem życia ratował Boską Dziecinę; znosił z męstwem prześladowanie dla sprawiedliwości, nie zląkł się przeciwności. W podróży, w trudach i na nędzach wygnania towarzyszył [jako] najpewniejszy pomocnik, najwierniejszy przyjaciel dla Maryi i Jezusa, pocieszyciel. Słowem, on był głową, środkiem tej Rodziny, którą żywił, sam zaś szczęśliwy był z tego, że się karmił trudem i potem, a cieszył [się] bezpieczeństwem swoich. Dlatego też Kościół święty daje chrześcijańskim rodzinom św. Józefa jako wzór, a zarazem jako opiekuna. (...)

Wysoko urodzeni, mając przed oczyma obraz Józefa, niechaj się uczą utrzymać swą godność nawet wtedy, kiedy im nędza dokucza; bogaci niech zrozumieją, czego najwięcej mają pragnąć i wszystkimi siłami zbierać. Lecz rękodzielnicy, robotnicy i wszyscy, których stan i majątek jest pośledniejszy, niech się jakby z własnego prawa uciekają do św. Józefa i niech biorą od niego to, co stanem swoim naśladują. Święty Józef bowiem, z krwi królewskiej, małżonek największej i najświętszej z niewiast, ojciec, jak mniemano, Syna Boga samego, życie jednak przepędził wśród ciężkiej pracy, i cokolwiek mu potrzeba było do życia swoich [bliskich] i własnego, ręką własną i pracą zarobił.

Oto, gdzie rodziny chrześcijańskie mają szukać opiekuna. Jeśli św. Józef będzie od dnia dzisiejszego opiekunem waszych rodzin i wzorem, od dnia dzisiejszego, ręczę wam, rodzina wasza będzie domem Bożym. Skądże w rodzinach chrześcijańskich tyle żalów, narzekań, nie mówię już złorzeczeń i bluźnierstw na Boga, na ludzi, na los? Stoją one z dala od domu nazaretańskiego, z dala od domu Bożego, od opiekuna - św. Józefa. A przecież stan i praca ubogich nie jest wcale wzgardzona. Ewangelia Chrystusa to Ewangelia ubogich i maluczkich. A św. Józef zadowolony na małym, ale swoim; przeciwne losy, głód i biedę, i wygnanie, znosił z mężnym sercem na wzór przybranego Syna swego, który bogatym będąc, stał się ubogim, abyśmy ubóstwem jego stali się bogatymi (por. 2 Kor 8, 9). A więc sursum corda!

Rodzina chrześcijańska, chociażby najuboższa, mając św. Józefa za opiekuna, będzie spokojna, szczęśliwa, bo św. Józef zaopatrzy ją we wszystko; on jest dobrym gospodarzem, dobrym ekonomem. Spróbujcie, a doświadczycie.

Opiekun każdego z osobna

Święty Józef jest opiekunem każdego z nas osobno. Wiedzą o tym ci, którzy mają do niego nabożeństwo. ?Chciałabym wszystkich przekonać, woła św. Matka nasza Teresa, aby byli nabożni do tego chwalebnego Świętego, z doświadczenia wiedząc o wielkich i niezliczonych dobrach, które nam wyprasza u Boga. Od wielu już lat corocznie proszę go w jego święto o jakąś łaskę, a zawsze mnie wysłuchuje. Jeśli zaś prośba nie jest tak prosta, on ją prostuje i sprawia, że obraca się na nasze dobro. Proszę przez miłość Boga - mówi dalej - kto mi nie wierzy, niech spróbuje, a dozna z własnego doświadczenia jak wielkim jest dobrem polecać się temu chwalebnemu ze wszech miar Patriarsze?.

Dlaczego ta opieka Józefa nad każdym z nas ma taką skuteczność? Bo św. Józef, rzec by można, ma w tym jakby własny interes. On jest opiekunem, szafarzem Kościoła Bożego, dlatego im więcej udzieli pomocy, im więcej [ludzi] doprowadzi do zbawienia, tym bardziej rośnie chwała jego przybranego Syna, a równocześnie jego własna. Idźcie więc zawsze z ufnością do Józefa! Tam, gdzie już nikt nie pomoże, tam Oblubieniec Maryi wezwany z ufnością, pomoże na pewno. (...)

Głos o upowszechnienie kultu św. Józefa

Jeśli zatem św. Józef jest opiekunem Kościoła, jeśli jest opiekunem rodziny chrześcijańskiej, jeśli jest wreszcie opiekunem każdego z nas z osobna, bez różnicy wieku, stanu, powołania, zajęcia, to cześć jego powinna być tak powszechna, jak powszechny jest Kościół katolicki. I stąd można powiedzieć, że kto nie czci św. Józefa, kto go nie wzywa, ten nie jest prawdziwie pobożnym katolikiem.

Piękną jest rzeczą, jeśli czcicie świętych Stanisławów, Alojzych, Berchmansów, pięknie jeśli naśladujecie panieńskie cnoty Agnieszki, Barbary, Katarzyny; pochwały godne, jeśli kochacie Apostołów Piotra i Pawła i innych świętych patronów kraju, rodzin i waszych osobistych, ale najpotrzebniejszym, najskuteczniejszym nabożeństwem do świętych Pańskich jest nabożeństwo i naśladowanie św. Józefa. Bo inni święci proszą Boga, Józef [tak skutecznie prosi, że jakby] Mu rozkazuje; inni święci w tym lub owym wypadku niosą pomoc, św. Józef wszystko może [wyprosić]; inni święci mają tylko cząstkę powierzoną sobie w Kościele, św. Józef jest opiekunem całego Kościoła powszechnego. ?Postawił go Bóg Panem domu swego i książęciem wszystkiej posiadłości swojej?.

Moi Drodzy, idźcie do Józefa! Proszę was i ja, ze świętą Matką Teresą: Spróbujcie, a doświadczycie, bo jak mówi Pismo: Żaden na ziemi nie narodził się jako Józef, który się człowiekiem narodził ? książęciem braci, utwierdzeniem ludu, rządcą braci, umocnieniem narodów. Amen.